Ochrona dziecka przed krzywdzeniem

Procedura postępowania pracowników Szkoły Podstawowej nr 56 im. Bronisława Czecha w Łodzi dotycząca ochrony dziecka przed krzywdzeniem

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 28. 07. 2023 roku o zmianie ustawy – kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw / tzw. Ustawa o ochronie nieletnich” /.
Ustawa z dnia 29. 07. 2005 roku/ z późniejszymi zmianami/ o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie art. 9a ust. 21 oraz art. 9b ustawy/
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13. 09. 2011 roku w sprawie procedury „Niebieskiej karty oraz wzorów formularzy „niebieska karta”
Ustawa o systemie oświaty rozdz. 1, art. 1 dot. szkoły … w zakresie zapobiegania krzywdzenia dzieci, jak też podejmowania działań, gdy dziecko jest zagrożone, a w szczególności, gdy zagrożenie pochodzi od samych rodziców.

I. Rodzaje przemocy

Przemoc psychiczna: przymus, groźba, obrażanie, wyzywanie, ocenianie, krytykowanie, straszenie, szantażowanie, krzyczenie, wyśmiewanie, lekceważenie.
Przemoc fizyczna: przypalanie papierosem, szarpanie, kopanie, popychanie, policzkowanie, bicie ręką przy użyciu przedmiotów, klaps.
Przemoc seksualna: gwałt, wymuszanie pożycia seksualnego, wymuszanie nieakceptowanych zachowań seksualnych.
Przemoc ekonomiczna: unikanie płacenia alimentów, zakazywanie członkowi rodziny pracy lub edukacji w celu zdobycia zatrudnienia, przywłaszczanie do swoich celów wspólnych środków na utrzymanie rodziny.
Zaniedbanie: głodzenie, nieodpowiednia higiena lub jej brak, niezapewnianie dziecku właściwej opieki lekarskiej, niewypełnianie zaleceń lekarskich, zaniedbania edukacyjne, brak zainteresowania problemami i potrzebami dziecka.
Alienacja rodzicielska: ograniczanie kontaktu i izolowanie dziecka od drugiego rodzica, blokowanie drugiemu rodzicowi dostępu do informacji dotyczących dziecka, wymazywanie drugiego rodzica z życia dziecka poprzez niszczenie fotografii i pamiątek, przedstawianie drugiego rodzica w złym świetle, zakazywanie dziecku wyrażania miłości do drugiego rodzica.

II. Przejawy przemocy

często jest brudne, nie zmienia odzieży, brzydko pachnie
kradnie jedzenie, odzież, pieniądze
żebrze
jest głodne, nie przynosi śniadania
nie ma zapewnionej właściwej opieki lekarskiej, szczepień, okularów
nie posiada przyborów i pomocy szkolnych, odzieży i obuwia
ma widoczne obrażenia ciała /siniaki, poparzenia, ugryzienia, złamania kości/, których pochodzenie trudno jest wyjaśnić /obrażenia w różnej fazie gojenia/. Podawane przez dziecko wyjaśnienia dot. obrażeń są niespójne, niewiarygodne, dziecko często je zmienia.

pojawia się niechęć przed udziałem w zajęciach w-f
nadmiernie zasłania ciało – niestosownie do pogody czy sytuacji
boi się rodzica lub opiekuna, przejawia lęk przed powrotem do domu
wzdryga się, gdy podchodzi do niego osoba dorosła
cierpi na powtarzające się bóle brzucha, głowy, mdłości
jest wycofane, uległe, bierne, przestraszone, depresyjne lub zachowuje się agresywnie, prowokacyjnie, samookalecza się
osiąga wyniki w nauce poniżej swoich możliwości intelektualnych
ucieka w świat wirtualny lub nadmiernie fantazjuje
używa środków psychoaktywnych
nadmiernie lgnie do osób dorosłych, „lepi się”
moczy się w dzień
ma otarcia naskórka w okolicy narządów płciowych, odczuwa bolesność
w pracach i rozmowach dominują elementy seksualne
jest rozbudzone seksualnie niestosownie do wieku
ucieka z domu
pojawiła się nagła nieuzasadniona zmiana w zachowaniu dziecka
mówi o przemocy, której doświadcza

Podaje nieprawdziwe, sprzeczne informacje lub odmawia wyjaśnień dotyczące obrażeń dziecka
Ogranicza lub odmawia kontaktów dziecka z osobami zainteresowanymi jego losem
Źle mówi o dziecku, obraża, poniża lub obwinia
Przejawia niewłaściwe postawy rodzicielskie wobec dziecka
Nie interesuje się losem dziecka, nie wie z kim się spotyka, gdzie przebywa
Jest bierny, apatyczny, pogrążony w depresji
Przejawia postawy agresywne
Niewłaściwie reaguje, nieadekwatnie do sytuacji, wypowiada się niespójnie
Nieprawidłowo rozpoznaje lub nie zaspokaja potrzeb dziecka
Faworyzuje jedno z rodzeństwa
Przekracza dopuszczalne granice w kontakcie, zabawie z dzieckiem
Nadużywa lub jest uzależniony od alkoholu lub środków psychoaktywnych

III. Zagrożenie zdrowia i życia dziecka

Po rozpoznaniu sygnałów mogących wskazywać na zagrożenie zdrowia i życia dziecka
Po zgłoszeniu przez dziecko sytuacji, w której zagrożone jest jego zdrowie i życie
Po zgłoszeniu przez osoby trzecie zagrożenia zdrowia i życia dziecka

Bezzwłocznie zawiadamia zespół d.s. ochrony dziecka przed krzywdzeniem i dyrektora szkoły

lub

IV. Podejrzenie wystąpienia przypadku krzywdzenia dziecka

Ma obowiązek sporządzić notatkę służbową /wg załączonego wzoru/ z dokładnym opisem sytuacji dziecka.

Ma obowiązek zgłosić ten fakt wychowawcy klasy dziecka lub w wypadku jego nieobecności – bezpośrednio do dyrektora szkoły

Wychowawca klasy po uzyskaniu informacji od nauczyciela lub pracownika administracji czy obsługi o krzywdzeniu dziecka

Zbiera wszystkie dane dotyczące sytuacji krzywdzenia dziecka, do których ma dostęp
Informuje dyrektora szkoły
Przekazuje dokumentację koordynatorowi zespołu d.s. ochrony dziecka przed krzywdzeniem

Przeprowadza diagnozę psychologiczną sytuacji rodziny, w szczególności dziecka
Nawiązuje w miarę możliwości kontakt z sojusznikami dziecka w rodzinie lub jego otoczeniu
Obejmuje dziecko pomocą psychologiczno-pedagogiczną
Opracowuje plan działania
Sporządza protokół ze spotkania
Po zapoznaniu się z dokumentacją dotyczącą przypadku krzywdzenia dziecka w porozumieniu z dyrektorem:
- zawiadamia sąd rodzinny
  lub
- zamyka sprawę, ale monitoruje uważnie sytuację dziecka, zachowuje czujność. Zabezpiecza dokumentację.